Symcha Binem Motyl

---

Życiorys

Symcha Binem Motyl urodził się w Gostyninie, gdzie jego ojciec trudnił się handlem zbożem. Miał dwóch braci i w swoim rodzinnym mieście ukończył szkołę powszechną oraz powszechne gimnazjum męskie. Po tym etapie swojego wykształcenia, zdecydował się na wyjazd do Warszawy, gdzie rozpoczął pracę w Związku Żydowskich Kupieckich Stowarzyszeń Spółdzielczych, mając siedzibę w stolicy.

W roku 1935 poślubił Nechę (Nadzię) Damazer, córkę znanego działacza społecznego Benjamina Damazera. Na świat związek ten powitał ich córkę, Lidię, która przyszła na świat 13 maja 1936 roku. Tragiczne okoliczności II wojny światowej wpłynęły na życie Motyla w sposób dramatyczny.

Podczas niemieckiej okupacji, Motyl znalazł się w warszawskim getcie. W tym trudnym czasie zajmował się przemytem i szmuglem, co stało się kluczowym sposobem na przetrwanie. W roku 1942, w trakcie wielkiej akcji deportacyjnej, udało mu się wraz z żoną uniknąć deportacji do obozu zagłady w Treblince, dzięki pracy w tzw. szopie szczotkarzy.

Niestety, pomimo wszelkich starań, Motyl nie zdołał uratować swojej córki Lidii, która została wykryta w kryjówce przy ul. Miłej 52 i tragicznie zamordowana. Po zakończeniu akcji deportacyjnej, Motyl wrócił do przemytniczych działań, a dzięki swoim kontaktom po stronie „aryjskiej” zdołał ukryć żonę.

W niespodziewanym momencie, 19 kwietnia 1943 roku, w wigilię żydowskiego święta Pesach, Motyla odwiedziła żona. Wówczas zastał ich wybuch powstania w getcie warszawskim. Motylowie ukrywali się w bunkrach szczotarzy, jednak po ich wykryciu zostali wyprowadzeni na Umschlagplatz i wzięli udział w transporcie do Majdanka. Na szczęście zdołali uciec z transportu i powrócić do Warszawy.

Za namową znajomego, niedługo później zgłosili się do Hotelu Polskiego, gdzie otrzymali tzw. certyfikat palestyński. W wyniku wydarzeń związanych z tą sprawą, Motylowie trafili do transportu do obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen. 7 kwietnia 1945 roku zostali wywiezieni z Bergen-Belsen, a kilka dni później wyzwoleni w okolicach Magdeburga.

Po wojnie, Symcha i Necha najpierw przebywali we Francji, a następnie osiedlili się w Belgii, gdzie pozostali na stałe. W 1947 roku na świat przyszedł ich syn, Pierre. Z czasem, w 1963 roku, Motylowie uzyskali belgijskie obywatelstwo, a w tym samym roku odwiedzili Polskę po raz pierwszy od czasów wojny.

Symcha Binem Motyl zmarł 20 września 1973 roku, z powodu tętniaka mózgu, pozostawiając po sobie smutną, aczkolwiek heroicznie przetrwaną historię.

Wspomnienia i upamiętnienie

Wspomnienia napisane po zakończeniu działań wojennych przez Symchę Binama Motyla skupiają się na okrutnych realiach okresu niemieckiej okupacji. Zawierają opisy zdarzeń związanych z powstaniem w warszawskim getcie oraz trudnych doświadczeniach w obozie Bergen-Belsen. Te znaczące relacje zostały wydane w serii Biblioteka Świadectw Zagłady przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów w 2011 roku.

W 2023 roku Symcha Binem Motyl zyskał nowe uznanie jako jeden z bohaterów wystawy pt. „Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim”, która była prezentowana w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Jego postać złotymi literami wpisała się w pamięć zwiedzających także dzięki muralowi, który towarzyszył wystawie i był umiejscowiony przy wejściu na stację Centrum.

---

Oceń: Symcha Binem Motyl

---